Blijvende filosofische grootheid
Op 29 oktober 1945 gaf een jonge Franse filosoof, Jean-Paul Sartre, voor een volgeladen zaal in Parijs een voordracht, waarin hij het existentialisme — eerder al diepzinnig en gedetailleerd uiteengezet in ‘L’être et le Néant’ — verdedigde tegen zowel de bourgeois-elementen in de Franse samenleving, als tegen de communisten, die toen (na hun dappere rol tijdens de bezetting) een voorname ideologische en politieke kracht waren. In zijn filosofische demarche wilde Sartre de mens centraal stellen, en wel in het bijzonder diens betrokkenheid bij de wereld en bij de mensen om hem heen.
En vrijheid was daarbij het hoogste te verwerven goed. Mensen moeten zich ten volle kunnen verwezenlijken, en authentiek kunnen leven, stelde Sartre, zonder dwang vanuit de kant van religie, autoriteit, ideologie of maatschappij. Dat was niet helemaal de boodschap die zijn tegenstanders wilden horen. Sartre had ondertussen een lange weg afgelegd, via de fenomenologie van Husserl en de leer van Heidegger, maar zou zijn eigen en onweerlegbare stempel drukken op de na-oorlogse Westerse filosofie — in zoverre dat Bernard-Henry Lévy (nooit verlegen om een overdrijving) de twintigste eeuw de ‘Eeuw van Sartre’ zou noemen.
Nu verschijnt bij Noordboek in een filosofie-reeks een nieuwe vertaling van Ger Groot, die een wat lossere interpretatie geeft aan de originele tekst, maar er trouw aan blijft. Dat is welkom, en opent het nog steeds erg relevante denkwerk van Sartre voor een nieuw publiek, een welkome ondernemen.
